Nanaya

- Brood. Lammas betekent letterlijk brood en het is een element dat je prima in je ritueel kunt verwerken. Je kunt zelf broodmannetjes bakken, die symbool staan voor de zonnegod. Het eten van dit brood staat voor de opoffering van de god, die meer en meer aan kracht verliest. Dat kun je als onderdeel van je ritueel doen, maar ook gewoon met je hele aandacht een stuk brood opeten kan jouw manier zijn om bij Lammas stil te staan. Broodjes bakken is een leuke manier om met kinderen bij dit moment in het jaar stil te staan.

- Graan. Hoewel het met de moderne machines, fabrieken en supermarkten misschien niet meer zo zichtbaar is, is er zonder graan geen brood. We kunnen nog zoveel beïnvloeden als mensen: uiteindelijk is het de aarde die ons van voedsel voorziet. Vroeger maakte men van de eerste (of juist de laatste) graanhalmen poppetjes. Op internet vind je allerlei voorbeelden terug om zelf aan de slag te gaan met deze poppetjes, ook wel corn dolls genoemd. Ook dit is een leuke manier om Lammas te vieren met kinderen.

- Ambachten. Naast zelf brood bakken of graanpoppen maken, passen eigenlijk alle ambachten bij Lammas. Het is een tijd om trots te zijn op wat je kunt en om je creativiteit met anderen te delen. Of dat nou bloemschikken, haken, schilderen, potten bakken, pinterestverzamelingen maken of harp spelen is. Met Lammas zou je jouw ambacht kunnen inzetten, bijvoorbeeld door iets te maken wat voor jou staat voor deze tijd van het jaar. Of door iets voor een ander te maken en uit te wisselen. Plan eens een handwerkmiddag met vriendinnen of meld je aan voor een hobbyfacebookgroep, waar je extra inspiratie op kunt doen. Geniet van wat je kunt maken met je eigen handen.

- Graangodinnen. De Azteekse Chicomecoatl, Indiaanse Corn Mother, Romeinse Ceres, Griekse Demeter en Ierse Brigid zijn allemaal gewas- of graangodinnen. Toen de mensen ruim tienduizend jaar geleden van jager-verzamelaars langzaamaan veranderden in boeren, veranderde ook hun kijk op de wereld en daarmee het pantheon. Waar jager-verzamelaars zichzelf veel meer als onderdeel van de natuur zagen en op gelijke voet stonden met de prooi waarop ze jaagden en de wilde planten die ze aten, begonnen de landbouwers zichzelf als superieur te zien. De mens bewerkte het land, zaaide de gewassen en kon zelf oogsten. Ze waren de baas over plant en dier, in plaats van dat ze hun gelijke waren. Toch kon de mens niet alles beïnvloeden en vanuit die gedachte was het geloof in de goden van enorm belang. Als er maar genoeg offers gebracht werden, zouden de goden de mensen een rijke oogst schenken. De graangodinnen komen we daarom in vrijwel alle culturen tegen. Dat het belang van de graangodin zo groot was, blijkt wel uit het feit dat toen het christendom steeds meer van de oude religies overnam, de maagd Maria vaak met korenhalmen afgebeeld werd, net als de bij het volk bekende graangodinnen. Je zou de graangodinnen in je ritueel kunnen aanroepen en hen vragen om je te zegenen met overvloedige oogst. Misschien zijn de symbolische zaden die je geplant hebt met Imbolc nog niet uitgegroeid tot wat je voor ogen had. Dan is Lammas een mooi moment om het nog een extra impuls te geven, voor dat de periode van loslaten in de herfst eraan komt.

- Opofferen. Met Lammas vieren we het offer van de zon, die met zijn symbolische dood ervoor zorgt dat onze aarde niet verschroeit. Zoals de zonnegod Lugh zich opoffert, zo brengen wij ook allerlei offers. Voor onze geliefden, voor onze ouders, voor onze kinderen. Sommige offers kosten ons weinig moeite, maar andere kunnen best pijn doen. Zeker wanneer we het doen om anderen gelukkig te maken, maar daardoor voorbij gaan aan onze eigen gevoelens en wensen. Lammas is een mooi moment om stil te staan bij dingen in je leven die je zou willen opofferen en dingen die juist zo belangrijk voor je zijn dat je ze niet wilt opofferen. In het artikel van Lammas 2016 kun je hier meer over lezen als je het wilt implementeren in je ritueel.