Jaarwiel
Het geloof in goden en godinnen is enorm oud. Misschien wel zo oud als de mens zelf. Toen we nog als jagers en verzamelaars leefden, waren er veel onverklaarbare natuurverschijn-selen waar de mensen ontzag en ook angst voor hadden. Stel jezelf maar eens voor dat alle moderne zaken als huizen, steden en lampen niet bestaan en je met je familie middenin de natuur woont. Hoe indrukwekkend moet het toen zijn geweest als er ’s nachts opeens een dondersbui losbarstte? Met oorverdovende klappen en heldere bliksemschichten. En hoe belangrijk zou vuur wel niet zijn geweest om warm te blijven, eten te bereiden en gevaarlijke roofdieren op afstand te houden? Aan dergelijke natuurkrachten kende de mens geesten of goden toe, om hen een begrijpelijke (menselijke) vorm te geven. Men geloofde dat niet alleen mensen of dieren een ziel hadden, maar dat ook stenen, planten en natuurkrachten bezield waren. Dit wordt ook wel animisme genoemd.
Tagged under
In de vier afgelopen kranten waarin de elementen centraal stonden, schreef ik telkens een artikel over een bijpassend heksenattribuut. Zo past de athame bij lucht, de staf bij vuur, de kelk of ketel bij water en het pentakel bij aarde. De artikelen lees je op mijn blog terug.
De heksenattributen komen samen op het altaar: een tafeltje, kleed of kist waarop je alle rituele voorwerpen uitstalt. Vrijwel alle religies kennen een altaar. Het woord komt van het Latijnse ‘altus’ wat hoog betekent. Het is een tafel van hout of steen waar rituele handelingen worden verricht, vroeger vaak het brengen van offers. Het heksenaltaar is een plek waar je rituelen kunt uitvoeren, maar ook een plek om bijvoorbeeld de seizoenen zichtbaar te maken, tijd voor jezelf te nemen en te mediteren.
De heksenattributen komen samen op het altaar: een tafeltje, kleed of kist waarop je alle rituele voorwerpen uitstalt. Vrijwel alle religies kennen een altaar. Het woord komt van het Latijnse ‘altus’ wat hoog betekent. Het is een tafel van hout of steen waar rituele handelingen worden verricht, vroeger vaak het brengen van offers. Het heksenaltaar is een plek waar je rituelen kunt uitvoeren, maar ook een plek om bijvoorbeeld de seizoenen zichtbaar te maken, tijd voor jezelf te nemen en te mediteren.
Tagged under
Vandaag, op 21 december, is de dag het kortst en de nacht het langst. We vieren het jaarfeest Joel: het lichtfeest. Hoewel het niet koud en guur is, merkte ik de afgelopen weken duidelijk dat het winter is aan hoe kort de dagen zijn. ’s Ochtends vroeg op de fiets in het donker naar mijn werk en aan het eind van de middag in het donker weer terug. Ik geniet dan altijd extra van de lichtjes die iedereen in z’n voortuin heeft opgehangen. Kleine symbooltjes van dat ook in donkere dagen er lichtpuntjes zijn.
Tagged under
Het element aarde wordt op het altaar vaak vertegenwoordigd door het pentakel. Een pentakel is een pentagram met een cirkel er omheen. Het pentagram is een vijfpuntige ster en een van de oudste symbolen ter wereld. Al zeker meer dan 6000 jaar geleden werd dit symbool gebruikt. Je kunt een pentagram tekenen als één ononderbroken lijn. De naam pentagram komt van het Griekse pentagrammon, wat vijf lijnen betekent. De vijf punten staan voor de vijf elementen: lucht, vuur, water, aarde en ether (of geest). Veel heksen dragen een pentagram als symbool voor hun heks-zijn.
Tagged under
Het laatste element dat heksen aanroepen wanneer ze de cirkel trekken is het element aarde. Het is, net als water, een vrouwelijke element en verbonden met de godin. Aarde omvat alle vaste stoffen, alle materie. Het draait om het tastbare en het fysieke. Aarde is een element dat je kunt ervaren in alles om je heen. De grond waarop je loopt, de stoel waarop je zit en het voedsel dat je eet. Aarde staat voor stabiliteit, voor de basis en met beide benen op de grond. Ook geld, rechtspraak, orde en veiligheid horen bij dit element. Aarde is verbonden met het basischakra. Een sterk basischakra zorgt ervoor dat je de wereld met (zelf)vertrouwen tegemoet kunt treden. De vijf zintuigen zijn allemaal verbonden met aarde, omdat het tastbare het mogelijk maakt om te voelen, proeven, ruiken, horen en zien. De sterrenbeelden die bij aarde horen zijn stier, maagd en steenbok.
Tagged under
Bij het element water horen de attributen kelk en ketel en vanwege hun transformerende eigenschappen passen ze ook goed bij het jaarfeest Samhain. Beide voorwerpen staan voor het vrouwelijke en ontvankelijke. De vormen doen denken aan de baarmoeder en ze staan daarom symbool voor vrouwelijke vruchtbaarheid. De ketel en kelk worden in legenden vaak door elkaar gebruikt. De ketel (of cauldron) is naast de bezem een van de bekendste heksenvoorwerpen. Men dacht dat heksen de bezem gebruikten om te vliegen en de ketel om allerlei magische toverdrankjes te maken. Dat is geen heel raar idee, omdat men vroeger ook hun soepen en stoofpotten in grote koperen ketels boven het vuur kookte. De ketel stond daarom voor transformatie: alles wat er rauw ingaat komt er als eetbaar voedsel weer uit. Heksen zouden die transformerende eigenschappen inzetten om drankjes te maken die magische eigenschappen bevatten.
Tagged under
Water is het derde element dat in de cirkel wordt aangeroepen. Het hoort bij het westen en is een vrouwelijk element en daarom verbonden aan de godin. Water omvat alle vloeistoffen. Wij bestaan voor een groot gedeelte uit water en kunnen het element ervaren tijdens drinken, wassen of zwemmen. Liefde, relaties, het onderbewuste, dromen, emoties en intuïtie horen bij water. ‘Dat voel ik aan mijn water’ is een gezegde waarin dit goed tot uitdrukking komt. Net als emoties door ons lijf stromen wanneer we dingen meemaken, stroomt water door rivieren, zeeën en oceanen. Hoewel water een heel ‘buigzaam’ element is en het de vorm aanneemt van hetgeen waar het zich in bevindt, kan het ook overweldigen. Denk maar aan hoe golven hele stukken land kunnen meenemen of hoe tsunami’s gebieden wegvagen. En een enkele druppel die telkens op dezelfde plaats valt, kan een harde rots uitslijten.
Tagged under
Morgennacht is het Samhain: het feest van de doden, van de transformatie en voor veel heksen oudjaarsnacht. Met Samhain vieren we de overgang. Dat kan de overgang van leven naar dood zijn, maar ook de overgang van het ene jaar naar het andere jaar, of de overgang van iets ouds naar iets nieuws. Met Mabon stonden we stil bij wat we mogen loslaten en Samhain is een tijd om die transformatie compleet te maken. We naderen de donkerste tijd van het jaar, die van oudsher met een zekere vrees werd onthaald. Een tijd waarin de elementen vrij spel hadden en de lange, gure nachten zorgden voor ontzag bij onze voorouders. Men geloofde dat de zonnegod met Samhain bij de onderwereld was aangekomen, waar hij zou verblijven tot hij met Joel wordt herboren.
Tagged under
Met Mabon vieren we de kracht van het loslaten. Loslaten kan moeizaam gaan, pijn veroorzaken en weerstand oproepen. Toch is het een natuurlijk onderdeel van het leven. Zonder loslaten ontstaat er starheid en stugheid, een gebrek aan flexibiliteit en een onvermogen om te groeien. Om in de lente ruimte te hebben om iets nieuws te starten, is het noodzakelijk om in de periode daarvoor los te laten.
Tagged under
De staf wordt in verband gebracht met het element vuur en is verbonden met de god en dus het mannelijke. Het is een ritueel voorwerp dat de meeste heksen op hun altaar hebben liggen. Sommige heksen gebruiken de staf om de cirkel mee te trekken, in plaats van een athame.
Tagged under
More...
Vuur is het tweede element dat heksen aanroepen wanneer ze de cirkel trekken. Vuur is verbonden met het zuiden. Het is net als lucht een mannelijk element en verbonden met de godheid, meestal in de vorm van de zonnegod. Vuur is als enige van de vier elementen geen fase van stoffen (zoals gassen, vloeistoffen of vaste materie), maar het staat voor de overgang daartussen. Vuur is een transformerend element: het zet het een om in het ander waarna er geen weg meer terug is. Net als lucht is vuur een ongrijpbaar element. Het wordt in verband gebracht met onze innerlijke verlangens, onze wil en hartstocht. Eigenschappen die bij vuur passen zijn passie, ambitie, succes, inspiratie en kracht.
Tagged under
De onderstaande visualisatie laat je kennismaken met de vruchtbaarheidsgodin Demeter en kan je helpen meer met aandacht te leven. Onderaan deze tekst vind je de ingesproken visualisatie.
Tagged under
De athame is één van de bekendste voorwerpen die moderne heksen op hun altaar hebben liggen. Het is een ritueel mes dat een dubbele snijkant heeft. Het dubbele snijvlak symboliseert de dualiteit: donker & licht, boven & onder, vrouwelijk & mannelijk. Vaak is het heft versierd met afbeeldingen van een pentagram, de zon en maan of god en godin. Soms zie je ook de drievoudige godin terug in het handvat. Een athame is niet bedoeld om fysiek mee te snijden. Vaak is het lemmet bot, zoals bij de houten athame die ik gebruik. Een athame kan van hout zijn, maar ook van metaal, bot of steen. In veel tradities is het zo dat een athame alleen door één persoon gebruikt mag worden. Je kunt een athame zelf maken (bijvoorbeeld door hout te bewerken of ijzer te smeden) of er gewoon eentje kopen. Voor gebruik wordt de athame gezuiverd en/of ingewijd met de vier elementen.
Tagged under
De elementen zijn als het ware een verzamelnaam voor allerlei eigenschappen die daarmee samenhangen. Elk van de vier (of vijf) elementen heeft zo z’n eigen kenmerken. Wil je het artikel over de vier nog eens teruglezen? Dat kan hier: artikel elementen. In dit artikel behandel ik het element lucht.
Tagged under
