Nanaya

Nu de herfst voor de deur staat, kan onze weerstand wel een boost gebruiken. Rozenbottels zijn echte vitaminebommetjes en zijn daarom erg geschikt om in deze tijd van het jaar te verwerken. Rozenbottels zijn vruchten van rozenplanten. Als de roos is uitgebloeid, wordt er een bottel gevormd, die aan de bovenkant nog resten van vergane kelkblaadjes heeft hangen. De bottels kunnen rond of langwerpig zijn en variëren van warmoranje tot dieprood.

Een kruid dat goed past bij deze tijd van het jaar is het St Janskruid. Als je de felgele bloemetjes ziet, is het niet gek dat Sint Janskruid verbonden wordt aan de zon: het lijken wel kleine zonnetjes met de blaadjes als zonnestralen.

Mindfulnessoefening bloem
Door mindfulness leer je om te leven in het nu, zonder afleiding van gedachten over het verleden en de toekomst. Veel van onze gedachten gaan over wat er allemaal gebeurd is of wat er nog zou kunnen gebeuren. Soms zijn dat leuke dingen, zoals wanneer je herinneringen ophaalt aan je vakantie of fantaseert over hoe je nieuwe tuin eruit komt te zien. Maar vaak gaan deze gedachten gepaard met angsten of zorgen. Had je niet beter iets anders kunnen zeggen tegen je baas? Wat als je auto morgen niet start? Door mindfulnessoefeningen leer je om je minder mee te laten slepen door die gedachten en je te focussen op het nu.

De goudsbloem (Latijnse naam Calendula officinalis) is een bloem die al eeuwenlang voor diverse medicinale eigenschappen wordt gebruikt. Het is een echte zonneplant, die pas bij voldoende zonlicht z’n oranje bloemen opent.

Bachbloesems
Wanneer je meer wil gaan doen met bloemen zijn de bachbloesems een leuke manier om te beginnen. Arts en homeopaat Edward Bach vond dat je de mens en niet de klacht moest behandelen en hij geloofde dat ziekte een gebrek was aan harmonie tussen lichaam en geest.

Kurkuma
Kurkuma is een Indiaas kruid dat ook wel geelwortel genoemd wordt. Als vermalen poeder heeft het een kerriegele kleur, maar wanneer je een verse wortel doorsnijdt is het eerder oranjerood.

Tijdens de laatste kruidenles die ik volgde bij Kruidofzo in Moergestel leerden we tincturen maken. Hoewel de meeste kruiden inmiddels hun beste tijd hebben gehad, kun je binnenkort wel aan de slag met wortels. Die kun je het beste in het vroege voorjaar oogsten of juist later in het najaar. Op die momenten zitten alle voedingsstoffen en geneeskrachtige eigenschappen in de ondergrondse delen. In de zomer kun je juist beter bovengrondse delen zoals blaadjes en bloemen oogsten.

Kamille is een eenjarige plant die nu bloeit en voor mijn gevoel goed bij het jaarfeest Litha past. De zonnige bloemetjes met gele kern en witte blaadjes doen denken aan de zon. Dat vonden meer culturen door de eeuwen heen: zo droegen de Egyptenaren kamille op aan de zonnegod Ra en de Germanen verbonden de plant aan hun lichtgod Balder. De Latijnse naam Matricaria recutita komt van ‘mater’ dat moeder betekent, en ‘matrix’ dat staat voor baarmoeder. Kamille werd bij de Grieken en Romeinen ingezet bij vrouwenkwaaltjes, om menstruatie te bevorderen wanneer deze uitblijft en te kalmeren wanneer het te heftig is. Tijdens de kruidenles bij Kruidofzo leerde ik dat je de echte kamille van andere soorten kunt onderscheiden door geur (echte kamille heeft die kenmerkende geur wanneer je over een bloemetje wrijft) en door de bloem over de lengte open te snijden. Het gele, kegelvormige hart zou dan hol moeten zijn.

Kamille kun je naast voor vrouwenkwalen eigenlijk voor allerlei klachten inzetten. Het werkt ontstekingsremmend, krampwerend, rustgevend, verzachtend en bevordert de spijsvertering. Ik gebruik (gedroogde) kamille vooral in de thee. Gecombineerd met brandnetel verlicht dat in het voorjaar mijn hooikoortsklachten. Afgelopen dinsdag mochten we tijdens de kruidenles verse kamille oogsten en hier maken we medicinale olie van. Je kunt deze eenvoudig zelf maken door 2/3e van een schoon jampotje te vullen met bloemen en dan aan te vullen met 1/3e olie. De bloemen mogen net onder staan.

Deze kamilleolie mag nu 3 weken op een warme plek staan trekken. Bij voorkeur in de zon en zonder deksel, zodat het vocht eruit kan. Om te zorgen dat er geen vliegjes in komen en om schimmel te voorkomen, kun je er een stukje stof overheen hangen. Elke dag roer je een paar keer door het potje en wanneer de bloemen naar de bodem zakken, is je olie klaar. Die kun je dan direct gebruiken of zeven en in een flesje van donker glas bewaren. De olie is heel geschikt om ruwe huid te verzachten en helpt in sommige gevallen zelfs bij eczeem. Met deze kamilleolie kun je een heerlijk ontspannende massage geven. Je kunt het ook gebruiken als basis voor een wikkel of kompres. Buikkrampjes bij kleine kinderen (of bij volwassenen natuurlijk) kunnen verzacht worden door een kompres van kamillethee of -olie te maken en deze op de buik te leggen. Wil je de olie inwendig gebruiken, dan is het belangrijk om bloemetjes te gebruiken waar alle insecten uit zijn. Ga nooit zomaar oogsten op plekken die je niet kent en zeker niet langs drukke (snel)wegen of hondenuitlaatstroken.

Veel mensen denken dat paardenbloemen giftig zijn, maar niets is minder waar. Ze zitten zelfs boordevol vitamines. De paardenbloem kan helemaal gegeten worden, van wortel tot bloem en heeft een reinigende werking. Omdat paardenbloemen taraxine bevat (zijn Latijnse naam is dan ook Taraxacum officinale), smaken ze nogal bitter. Vooral de wortels, maar ook de bloemen wel. Daarom maak ik er siroop van.

Gemberwortel is een veelgebruikt specerij in de Aziatische keuken. Het heeft een typische, scherpe smaak. Gember kun je het hele jaar door gebruiken bij allerlei spijsverteringsklachten. Het helpt tegen (zwangerschaps)misselijkheid, reisziekte, bij een slechte stoelgang, darmkrampen en stimuleert de enzymenproductie in de alvleesklier. Verse gember werkt hierbij het beste en kun je verwerken in je eten of je kunt er thee van trekken.