Een kruid dat goed past bij deze tijd van het jaar is het St Janskruid. Als je de felgele bloemetjes ziet, is het niet gek dat Sint Janskruid verbonden wordt aan de zon: het lijken wel kleine zonnetjes met de blaadjes als zonnestralen.
Het kruid is genoemd naar Johannes de Doper en het aan hem verbonden Sint Jansfeest wordt nog steeds gevierd als christelijke feestdag. Het feest lijkt veel op het traditionele midzomerfeest en zal een poging zijn geweest om deze viering te kerstenen. Met Sint Jan kwamen buurtgenoten bij elkaar om een groot vuur aan te steken. Er werd gezongen en gedanst om het vuur aan te moedigen en wie durfde, sprong er overheen. Het Sint Jansfeest wordt gevierd op 24 juni en op vrije scholen is het nog steeds een belangrijk onderdeel van de jaarcyclus. Sint Jan wordt (net als Litha) gezien als een omslagpunt: het begin van een nieuwe periode in het jaar. Het gezegde ‘met Sint Jan draait het blad zich om’ verwijst hiernaar.
Dat het Sint Jansfeest op 24 juni en niet op 21 juni wordt gevierd, komt doordat het zomersolstitium volgens de Juliaanse kalender op 24 juni viel. Pas bij de invoering van de Gregoriaanse kalender kwam het op 21 juni te liggen. De datum voor het Sint Jansfeest was toen al zo ingeburgerd, dat men het op 24 juni bleef vieren.
Werking
Sint Janskruid heeft felgele bloemen en komt van oorsprong voor in Europa. Het kruid bloeit rond de langste dag en wordt dan geoogst. Sint Janskruid is vooral bekend om z’n antidepressieve effecten. Uit diverse studies blijkt dat mensen met een milde depressie baat kunnen hebben bij het innemen van dit kruid. Het kan daarnaast helpen bij slapeloosheid. Het kruid kan ingezet worden om de bloedsomloop te stimuleren en daardoor helpen bij koude handen en voeten. Het draagt als het ware de verwarmende eigenschappen van de zomer in zich.
Je kunt Sint Janskruid innemen als thee (van de bloemetjes) of als tinctuur. Ook zijn er diverse pillen met Sint Janskruid te koop. Hoewel je zulke capsules met Sint Janskruid zonder recept bij de drogist kunt krijgen, is het geen kruid dat je zomaar moet innemen. Het kan reacties aangaan met andere medicijnen die je slikt (oa de anticonceptiepil) en bijwerkingen veroorzaken.
Van Sint Janskruid kun je prima geneeskrachtige olie maken, door de bloemetjes een tijdje in bijvoorbeeld zonnebloemolie te laten trekken. Door de kleurstof in het kruid kleurt je olie dan diep oranje. Zet het potje met olie in de zon en dek af met een lapje stof. Elke dag goed doorroeren en na een paar dagen trekken is je olie klaar. Je kunt het dan afdekken met een dekseltje. Deze olie kan extern gebruikt worden bij zonnebrand en bij (lichte) brandwonden. Het kruid kan wel lichtgevoeligheid veroorzaken, dus ga nooit in direct zonlicht zitten nadat je Sint Jansolie op je huid hebt gesmeerd. Sint Jansolie kun je ook gebruiken bij spierpijn of buikkrampen.
Mythen en legenden
Omdat olie van Sint Janskruid rood kleurt, wordt het in diverse legenden in verband gebracht met bloed. Zo zou het volgens de oude Germanen het bloed zijn van de god Baldur, nadat hij tijdens de jacht op de langste dag gewond geraakt was door een zwijn. Na de kerstening werd het in verband gebracht met het bloed van Christus. Aan Sint Janskruid werden allerlei magische eigenschappen toegedicht. Zo zou het beschermen tegen onweer en vruchtbaarheid bevorderen. Een vrouw die zwanger wilde worden, moest op de langste dag naakt een bosje Sint Janskruid plukken.